05 Δεκ Χοληδοχολιθίαση: Αίτια, συμπτώματα & θεραπεία
Η χολολιθίαση, η παρουσία δηλαδή σκληρών εναποθέσεων («λίθων» ή «λάσπης») στη χοληδόχο κύστη, συνιστά πάθηση που ενδέχεται σε πολλές περιπτώσεις να υπάρχει χωρίς καθόλου συμπτώματα. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές. Μια από τις πιο κοινές επιπλοκές της χολολιθίασης είναι η χοληδοχολιθίαση, η οποία αντιπροσωπεύει τη λιθίαση του χοληδόχου πόρου και προκύπτει σε περίπτωση που οι χολόλιθοι περάσουν από τον κυστικό στον χοληδόχο πόρο, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την παροχέτευση της χολής από τη χοληδόχο κύστη στο έντερο. Η παρουσία και ενσφήνωση λίθου στον χοληδόχο πόρο παρεμποδίζει την ομαλή ροή της χολής και οδηγεί σε μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις. Συνεπώς, η χοληδοχολιθίαση είναι μια δυνητικά επικίνδυνη διαταραχή, που απαιτεί ενδελεχή κατανόηση της αιτιολογίας και της συμπτωματολογίας, ώστε να διευκολυνθεί η εφαρμογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης.
Χοληδοχολιθίαση: Αίτια εμφάνισης
Η χοληδοχολιθίαση προκύπτει σε περίπτωση που οι χολόλιθοι που προέρχονται από τη χοληδόχο κύστη μεταναστεύσουν εντός του κοινού χοληδόχου πόρου, οδηγώντας σε απόφραξη αυτού. Σπανιότερα οι λίθοι μπορεί να σχηματιστούν πρωτογενώς στον χοληδόχο πόρο (δηλαδή εκτός χοληδόχου κύστης) σε περιπτώσεις ανατομικών ανωμαλιών του χοληφόρου δέντρου, προηγούμενων χειρουργείων στα χοληφόρα ή σε αιματολογικές-μεταβολικές διαταραχές. Συνεπώς, το βασικό αίτιο εμφάνισης της συγκεκριμένης πάθησης είναι η ύπαρξη χολολιθίασης. Η χολολιθίαση εμφανίζεται λόγω διαφόρων αιτιών, στα οποία συμπεριλαμβάνονται:
- Η παχυσαρκία
- Η ταχεία απώλεια βάρους
- Η περίσσεια χοληστερόλης στο αίμα
- Η αναιμία
- Η εγκυμοσύνη
- Το γυναικείο φύλο
- Η κληρονομική προδιάθεση
- Οι συγγενείς δυσπλασίες ή στενώσεις στο χοληφόρο δέντρο
- Οι λοιμώξεις του χοληφόρου συστήματος
- Η φλεγμονή στους χοληφόρους πόρους
- Η υποκινητικότητα ή μειωμένη συσταλτικότητα της χοληδόχου κύστης.
Συμπτώματα χοληδοχολιθίασης
Το κυρίαρχο σύμπτωμα της πάθησης είναι ο κοιλιακός πόνος, ο οποίος σε αυτή την περίπτωση ονομάζεται κολικός χοληφόρων. Πρόκειται για πόνο ο οποίος είναι έντονος αλλά εκδηλώνεται κατά κύματα και εντοπίζεται στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς, ενώ συχνά ακτινοβολεί και στην πλάτη. Αυτός παρατηρείται όταν ένας μικρός λίθος περάσει από τον χοληδόχο πόρο αλλά δεν παραμείνει εκεί, γιατί λόγω μικρού μεγέθους καταλήγει τελικά στο έντερο. Άλλο σύμπτωμα της πάθησης είναι ο ίκτερος, συνέπεια της απόφραξης του κοινού χοληδόχου πόρου και της επακόλουθης στάσης της χολής στο ήπαρ, που χαρακτηρίζεται από το κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών. Η απόφραξη του χοληδόχου πόρου μπορεί να προκαλέσει επίσης ναυτία και έμετο, ενώ αν αυτή δεν αντιμετωπιστεί σύντομα θα οδηγήσει σε λοίμωξη των χοληφόρων και τότε εκδηλώνεται χολαγγειίτιδα, οπότε και στα παραπάνω συμπτώματα επιπροστίθεται υψηλός πυρετός με ρίγη. Σε περίπτωση που ο λίθος μετακινηθεί χαμηλότερα και ενσφηνωθεί στην συμβολή του χοληδόχου πόρου με τον κυστικό τότε η απόφραξη αφορά και τον παγκρεατικό πόρο και προκαλεί οξεία παγκρεατίτιδα, η οποία συνιστά απειλητική για τη ζωή του ασθενούς επιπλοκή.
Χοληδοχολιθίαση: Επιλογές θεραπείας
Σε πρώτη φάση, η χοληδοχολιθίαση και τα συμπτώματα που προκαλεί αντιμετωπίζονται συντηρητικά, με διακοπή της σίτισης, χορήγηση αναλγητικών ώστε να υποχωρήσει ο πόνος και αντιβιοτικών σε περίπτωση που έχουν εκδηλωθεί δευτερογενείς λοιμώξεις. Η πάθηση βέβαια απαιτεί σε κάθε περίπτωση στοχευμένη αντιμετώπιση, ακόμη κι αν δεν έχει προκαλέσει συμπτώματα. Εάν ο χολόλιθος εντοπίζεται μόνο εντός του κοινού χοληδόχου πόρου και όχι στη χοληδόχο κύστη ή εάν αυτή έχει αφαιρεθεί σε προηγούμενη χειρουργική επέμβαση, τότε έχει ένδειξη η αφαίρεση λίθου μέσα από την ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP). Πρόκειται για μια εξειδικευμένη ενδοσκοπική επέμβαση που περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός εύκαμπτου ενδοσκοπίου διά του στόματος για την απομάκρυνση των λίθων και την ανακούφιση από την απόφραξη του κοινού χοληδόχου πόρου.
Εάν υφίστανται λίθοι τόσο στη χοληδόχο κύστη όσο και στο χοληδόχο πόρο, τότε πραγματοποιείται στον ίδιο χειρουργικό χρόνο ενδοσκοπική αφαίρεση των λίθων του χοληδόχου πόρου με ERCP και της χοληδόχου κύστης. Στην περίπτωση που η κατάσταση της υγείας του ασθενούς είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη (σηπτικό σοκ) μπορεί να πραγματοποιηθεί πρώτα η ERCP προκειμένου να ανανήψει ο ασθενής και σε δεύτερο χρόνο ακολουθεί η χολοκυστεκτομή. Η χολοκυστεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης και πλέον πραγματοποιείται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων λαπαροσκοπικά (λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή). Ο Γενικός Χειρουργός στον Πειραιά Δρ. Γεώργιος Γεωργίου αντιμετωπίζει τη χοληδοχολιθίαση και άλλες παθήσεις που αφορούν τη χοληδόχο κύστη, ανακουφίζοντας επιτυχώς τα συμπτώματα των ασθενών.