28 Φεβ Λιπώματα στο σώμα: Αίτια, πιθανοί κίνδυνοι & αντιμετώπιση
Τα λιπώματα στο σώμα αποτελούν τον πιο συχνό τύπο καλοήθους όγκου που εντοπίζεται στον υποδόριο λιπώδη ιστό. Είναι η πιο συχνή μορφή όγκων μαλακών ιστών που βρίσκονται στο ανθρώπινο σώμα. Συνήθως αναπτύσσονται αργά, είναι μαλακά στην αφή και κινούνται κάτω από το δέρμα. Μπορούν να εμφανιστούν σε άτομα κάθε ηλικίας, αλλά διαγιγνώσκονται πιο συχνά σε ενήλικες μέσης ηλικίας. Παρόλο που δεν ενέχουν κίνδυνο για την υγεία, συχνά προκαλούν ανησυχία όχι μόνο λόγω της συχνά αντιαισθητικής όψης τους αλλά και εξαιτίας του φόβου ορισμένων ατόμων ότι μπορεί να εξελιχθούν σε κακοήθεια.
Τι είναι τα λιπώματα στο σώμα;
Τα λιπώματα στο σώμα είναι καλοήθεις όγκοι που σχηματίζονται από λιπώδη κύτταρα. Συνήθως έχουν στρογγυλό ή ωοειδές σχήμα, μαλακή υφή και είναι κινητά κατά την ψηλάφηση. Το μέγεθός τους μπορεί να κυμαίνεται από 1 έως 10 εκατοστά, αν και υπάρχουν περιπτώσεις υπερμεγέθων λιπωμάτων. Τα λιπώματα μπορούν να εντοπιστούν σε διάφορα σημεία του σώματος, όπως στον αυχένα, το θώρακα, την κοιλιακή χώρα, το λαιμό, το μέτωπο, τους μηρούς, τα χέρια, τους ώμους ή την ωμοπλάτη.
Ποιοι είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν λιπώματα στο σώμα;
Τα λιπώματα μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, αν και παρατηρούνται συχνότερα σε άτομα ηλικίας 30-50 ετών. Οι άνδρες παρουσιάζουν ελαφρώς υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης συγκριτικά με τις γυναίκες. Συνήθως εμφανίζονται ως μονήρη ογκίδια, αλλά μπορεί να είναι και πολλαπλά, προκαλώντας καταστάσεις όπως η πολλαπλή συμμετρική λιπωμάτωση.
Μορφές λιπωμάτων στο σώμα
Υπάρχουν διάφορες μορφές λιπωμάτων, όπως:
- Πολλαπλή συμμετρική λιπωμάτωση η οποία χαρακτηρίζεται από συμμετρική κατανομή λιπωμάτων στο σώμα.
- Νόσος του Dercum, μια σπάνια μορφή που προκαλεί επώδυνα λιπώματα, κυρίως σε παχύσαρκες γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.
Αιτίες εμφάνισης λιπωμάτων
Τα ακριβή αίτια εμφάνισης λιπωμάτων δεν είναι πλήρως κατανοητά. Παράγοντες που φαίνεται να σχετίζονται με την εμφάνισή τους περιλαμβάνουν:
- Γενετική προδιάθεση, αφού τείνει να εμφανίζεται σε μέλη οικογένειας.
- Παθήσεις όπως η οικογενής πολλαπλή λιπωμάτωση, μια κληρονομική διαταραχή, μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη πολλών λιπωμάτων.
- Τοπική υπερσυσσώρευση λίπους
- Κάποιος τραυματισμός στην περιοχή
- Σύνδρομα όπως το σύνδρομο Cowden, Bannayan-Riley-Ruvalcaba και Gardner
- Μεταβολικές διαταραχές όπως η νόσος Dercum και η νόσος του Madelung, οι οποίες έχουν συσχετιστεί με την ανάπτυξη πολλαπλών επώδυνων λιπωμάτων.
Συμπτώματα που προκαλούν τα λιπώματα στο σώμα
Τα περισσότερα λιπώματα είναι ασυμπτωματικά και ανώδυνα. Ωστόσο, ανάλογα με τη θέση τους, μπορεί να προκαλέσουν αίσθηση βάρους ή πίεσης, πόνο αν ασκούν πίεση σε κάποιο νεύρο και τέλος μούδιασμα ή δυσκαμψία.
Πιθανοί κίνδυνοι και πιθανότητες κακοήθους εξαλλαγής
Η κύρια ανησυχία για τα άτομα με λιπώματα στο σώμα είναι αν αυτοί οι καλοήθεις όγκοι μπορούν να μετατραπούν σε καρκινικούς, συγκεκριμένα σε λιποσαρκώματα. Τα λιποσαρκώματα είναι κακοήθεις όγκοι που προέρχονται επίσης από λιπώδη ιστό αλλά διαφέρουν σημαντικά από τα λιπώματα στη συμπεριφορά και τα ιστολογικά τους χαρακτηριστικά. Τα περισσότερα λιποσαρκώματα αναπτύσσονται de novo, δηλαδή αναπτύσσονται ανεξάρτητα και όχι από προϋπάρχοντα λιπώματα.
Στατιστικά, η πιθανότητα ένα λίπωμα να μετατραπεί σε λιποσάρκωμα είναι εξαιρετικά χαμηλή. Μελέτες δείχνουν ότι λιγότερο από το 1% των λιπωμάτων παρουσιάζουν άτυπα χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν κακοήθεια. Η συντριπτική πλειονότητα παραμένει καλοήθης καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Βέβαια, ορισμένα χαρακτηριστικά του λιπώματος μπορεί να αυξήσουν την υποψία κακοήθειας και να απαιτήσουν περαιτέρω διερεύνηση, όπως η ταχεία ανάπτυξη, ο πόνος, η σκληρότητα, το ακανόνιστο σχήμα, η προσκόλληση στους υποκείμενους ιστούς και η εμφάνιση σε βαθύτερους ιστούς αντί για υποδόριες στοιβάδες. Οποιαδήποτε ταχεία αύξηση μεγέθους ή αλλαγή στα χαρακτηριστικά τους απαιτεί ιατρική αξιολόγηση για αποκλεισμό λιποσαρκώματος.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται κυρίως μέσω κλινικής εξέτασης από ειδικό χειρουργό. Για επιβεβαίωση ή αποκλεισμό άλλων παθήσεων, μπορεί να πραγματοποιηθούν περαιτέρω απεικονιστικές εξετάσεις όπως το υπερηχογράφημα, η αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Σε περιπτώσεις υποψίας κακοήθειας έχει ένδειξη η διενέργεια βιοψίας.
Ενδεδειγμένη θεραπεία για τα λιπώματα στο σώμα
Γενικά, η ενδεδειγμένη θεραπεία για ένα λίπωμα διαμορφώνεται ανάλογα με τις επιθυμίες του ασθενούς και τα χαρακτηριστικά του λιπώματος. Για μικρά, ασυμπτωματικά λιπώματα στο σώμα, η τακτική παρακολούθηση είναι συχνά επαρκής. Οι τακτικοί έλεγχοι βοηθούν στην παρακολούθηση αλλαγών στο μέγεθος, την υφή ή τα συμπτώματα. Εάν ωστόσο το λίπωμα είναι μεγάλου μεγέθους ή προκαλεί αισθητικές ανησυχίες, έχει ένδειξη η χειρουργική αφαίρεσή του. Η χειρουργική αφαίρεση μάλιστα αποτελεί την κύρια θεραπευτική επιλογή. Η διαδικασία περιλαμβάνει την πλήρη αφαίρεση του λιπώματος. Συνιστάται για λιπώματα που είναι μεγάλα, επώδυνα, αναπτύσσονται γρήγορα ή είναι αισθητικά ενοχλητικά. Η χειρουργική αφαίρεση μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής. Η διαδικασία της χειρουργικής αφαίρεσης μπορεί να πραγματοποιηθεί με την κλασική τεχνική της εκτομής ή με laser CO2. Για την ασφαλή και χωρίς προβλήματα πραγματοποίηση της συγκεκριμένης μικροεπέμβασης χορηγείται στον ασθενή είτε τοπική ή γενική αναισθησία, ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση του λιπώματος.
Γενικά, τα λιπώματα στο σώμα αποτελούν συχνά καλοήθη μορφώματα που δεν απειλούν την υγεία και την ευημερία των ασθενών. Ωστόσο, είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση από γενικό χειρουργό για αποφυγή επιπλοκών και την εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας. Για οποιοδήποτε λίπωμα που παρουσιάζει άτυπα χαρακτηριστικά ή ταχείες αλλαγές, η άμεση ιατρική αξιολόγηση είναι απαραίτητη για τον αποκλεισμό κακοήθειας. Ο Γενικός Χειρουργός στον Πειραιά Δρ. Γεώργιος Γεωργίου ανευρίσκει και αντιμετωπίζει χειρουργικά τα λιπώματα σε όποιες περιπτώσεις κρίνεται αναγκαίο.