17 Απρ Διάτρηση στομάχου: Πώς αντιμετωπίζεται;
Η διάτρηση στομάχου συνιστά μια σοβαρή και επείγουσα κατάσταση που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση (συνηθέστερα χειρουργική), καθώς μπορεί να αποβεί μοιραία για τον ασθενή. Προκαλείται όταν σχηματίζεται μια μικρή οπή ή ρήξη στο γαστρικό τοίχωμα, η οποία επιτρέπει στα όξινα υγρά του στομάχου (ή ακόμα και σε τροφές, αν η διάτρηση συμβεί σύντομα μετά από γεύμα) να διαρρεύσουν στην κοιλιακή κοιλότητα, προκαλώντας περιτονίτιδα. Η περιτονίτιδα αποτελεί μια σοβαρή φλεγμονή των μεμβρανών που επενδύουν το κοιλιακό τοίχωμα και τα κοιλιακά όργανα. Η άμεση αντιμετώπιση της γαστρικής διάτρησης είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η πάθηση μπορεί να καταστεί άκρως επικίνδυνη σε διαφορετική περίπτωση.
Αίτια διάτρησης στομάχου
Η διάτρηση στομάχου μπορεί να προκληθεί εξαιτίας διαφόρων αιτίων, τραυματικών ή μη. Στα τραυματικά αίτια συγκαταλέγεται πρόκληση βλάβης στο τοίχωμα του στομάχου κατά τη διάρκεια κάποιας ενδοσκοπικής εξέτασης όπως η γαστροσκόπηση (πρόκειται για ακούσια διάτρηση) ή λόγω ατυχήματος (τροχαίο με αυτοκίνητο όπου η ζώνη ασφαλείας συμπιέζει απότομα τον στόμαχο ή τραυματισμός με αιχμηρό αντικείμενο, π.χ. μαχαίρι). Η κυρίαρχη αιτία μη τραυματικών διατρήσεων στομάχου από την άλλη πλευρά είναι το πεπτικό έλκος. Τα έλκη οφείλονται κυρίως σε χρόνια φλεγμονή από λοίμωξη, από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού ή παρατεταμένη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (οξύ έλκος). Επίσης, η τυχαία ή σκόπιμη (π.χ. απόπειρα αυτοκτονίας) κατάποση οξέων ή αλκαλίων μπορεί να προκαλέσει σοβαρά χημικά εγκαύματα και διάβρωση του τοιχώματος του στομάχου. Τέλος, ορισμένες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του στομάχου, του συνδρόμου Zollinger-Ellison (που αυξάνει την παραγωγή οξέος στομάχου), της νόσου του Crohn ή ενός όγκου που ενδέχεται να έχει διαβρωθεί, μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε διάτρηση.
Συμπτώματα που προκαλεί η διάτρηση στομάχου
Τα συμπτώματα της διάτρησης του στομάχου μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με την αιτία και τη σοβαρότητα της διάτρησης, αλλά σε αυτά γενικά συγκαταλέγονται:
- Σοβαρός κοιλιακός πόνος, ο οποίος αρχικά είναι τοπικός κι εστιασμένος στο επιγάστριο, ενώ συχνά γίνεται πιο διάχυτος και έντονος καθώς αναπτύσσεται περιτονίτιδα.
- Ακαμψία των κοιλιακών μυών και ευαισθησία της κοιλιάς στην σύσπαση λόγω ερεθισμού και φλεγμονής (σύνδρομο οξείας κοιλίας).
- Ναυτία και έμετος, συμπτώματα τα οποία συχνά εκδηλώνονται λόγω του ερεθισμού του στομάχου και των γύρω δομών.
- Πυρετός και ρίγη, τα οποία αποτελούν ενδείξεις λοίμωξης, ειδικά εάν έχει εμφανιστεί περιτονίτιδα.
- Ανορεξία.
- Ταχυκαρδία.
- Υπόταση, η οποία μπορεί να εμφανιστεί σε πιο σοβαρές περιπτώσεις λόγω σήψης.
Θεραπευτικές επιλογές για τη διάτρηση στομάχου
Η πάθηση χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, καθώς αν καθυστερήσει η θεραπεία αναπτύσσεται περιτονίτιδα και στη συνέχεια σήψη. Η διάτρηση στομάχου συνεπώς μπορεί να καταστεί μέχρι και απειλητική για τη ζωή του ασθενούς. Η θεραπεία της πάθησης είναι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων χειρουργική, προκειμένου να αποκατασταθεί η διάτρηση και να αποτραπεί ή θεραπευτεί η μόλυνση. Συντηρητική (δηλαδή μη χειρουργική) θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί σπάνια και μόνο σε μικρού μεγέθους διάτρηση η οποία γίνεται αντιληπτή πολύ σύντομα (π.χ. ιατρογενής κατά τη διάρκεια γαστροσκόπησης και λήψης βιοψίας στομάχου), ώστε το γαστρικό περιεχόμενο δεν έχει ακόμα προλάβει να διαχυθεί στην κοιλιά. Σε τέτοιες περιπτώσεις η αποσυμφόρηση του στομάχου με λεπτό σωληνάκι που μπαίνει από τη μύτη (ρινογαστρικός καθετήρας levin), η χορήγηση ενδοφλέβιων ορών και αντιβιοτικών αλλά και η στενή παρακολούθηση του ασθενούς στο νοσοκομείο ενδέχεται να διορθώσουν την κατάσταση χωρίς να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση, καθώς ο οργανισμός μπορεί να επουλώσει την μικρή αυτή διάτρηση σε μερικές ημέρες.
Συνηθέστερα, όμως, ο ασθενής θα παρουσιαστεί στο νοσοκομείο λίγες ώρες μετά το αρχικό συμβάν κι αφού έχει εγκατασταθεί οξύς πόνος κι έχει αρχίσει να κάνει εμφανή τα σημάδια της η περιτονίτιδα. Η επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής τεχνικής εξαρτάται από την αιτία της διάτρησης, τη γενική υγεία του ασθενούς και την ένταση της περιτονίτιδας. Να σημειωθεί ότι πλέον η αποκατάσταση της πάθησης μπορεί να πραγματοποιηθεί με ασφάλεια λαπαροσκοπικά, σε αντίθεση με τα παλαιότερα χρόνια που η μόνη επιλογή ήταν το ανοιχτό χειρουργείο και η διενέργεια μεγάλων τομών στο κοιλιακό τοίχωμα.
Πλέον, μέσω της λαπαροσκόπησης παρέχεται η ευκαιρία για αποκατάσταση της διάτρησης και της περιτονίτιδας μέσω μικροσκοπικών τομών, αποφεύγοντας έτσι την παρατεταμένη νοσηλεία και ταλαιπωρία του ασθενούς. Κατά τη διάρκεια της λαπαροσκοπικής επέμβασης, λοιπόν, μπορεί να γίνει συρραφή της διάτρησης με ειδικά ράμματα. Συνήθως η τεχνική αυτή συνιστάται για μικρές διατρήσεις όπου υπάρχει ελάχιστη μόλυνση της κοιλιακής κοιλότητας. Ακολουθεί προσεκτική πλύση της περιοχής με φυσιολογικό ορό και τοποθέτηση παροχέτευσης. Εάν η διάτρηση προκαλείται από χρόνιο πεπτικό έλκος, ή για εκείνες που προκαλούνται από κάποια κακοήθεια, μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί μέρος του στομάχου. Αυτή η διαδικασία μπορεί επίσης να αντιμετωπίσει την υποκείμενη αιτία, δηλαδή τον καρκίνο, εφόσον αφαιρεθεί το σημείο του στομάχου στο οποίο εντοπίζεται ο όγκος. Σε κάθε περίπτωση, στο τέλος της επέμβασης τοποθετείται παροχέτευση στην περιοχή. Ο Γενικός Χειρουργός στον Πειραιάς Δρ. Γεώργιος Γεωργίου εφαρμόζει την κατάλληλη χειρουργική τεχνική ανά περίπτωση προκειμένου να αποκαταστήσει επιτυχώς τη διάτρηση στομάχου.